Yetişən gəncliyimiz və mənəviyyat

     Bu məqaləni çoxdan ərsəyə gətirmək istəyim var idi. Amma gündəlik işlərin çoxluğu və bitib-tükənməz problemlər imkan tanımırdı. Nəhayət fürsət tapıb zənnimcə zəmanəmizin ən aktual ictimai problemlərindən biri ilə bağlı fikirlərimi oxucu ilə bölüşmək istəyirəm.

     Bildiyimiz kimi, dövlət və xalq bir canlı bədənin ayrılmaz tərkib hissələridir. Bir dövlətin sağlam təməl üstündə qurulması və daim inkişaf edib çiçəklənməsi üçün dahi siyasi lider, düzgün bünövrə üstündə qurulmuş və fəaliyyət göstərən ictimai-siyasi sistemin olması zəruriliyinin yanında mütləq sağlam əqidəyə və mənəviyyata malik olan xalq da olmalıdır. Xalq deyərkən eyni kökə, mədəniyyətə, milli-mənəvi dəyərlər sisteminə bağlı olan müxtəlif yaş təbəqələrindən təşkil olunan insanların birliyi nəzərdə tutulur. Allaha çox şükürlər olsun ki, bizim xalqımız çox zəngin ziyalı təbəqəyə malikdir, amma bu məqalənin mövzusu gənclərdir.

     Gənc insanlar yaradılışları etibarı ilə dünyanın hər bir yerində elmi-texnoloji inkişafı daha tez mənimsəyən, idealist və haqqına olaraq parlaq gələcəkləri üçün mübarizə ruhlu olurlar. Yəni ərəb baharında gördüyümüz kimi cəmiyyətin narazı kütləsi müxtəlif təbəqələr ola bilər və başlanğıclar daha yaşlı və təcrübəli insanların təşəbbüsü ola bilər, amma nəhayətdə bütün inqilablar gənclərin əli ilə həyata keçir. Buna görə hər bir hökümət öz gənc vətəndaşları ilə bağlı dərin təbliğati işlər keçirir və hər bir düşmən öz rəqibinin ölkəsində ilk olaraq gənclərin təfəkkürünü zəhərləyib, onları ələ almaq istəyir.

     Bu yaxınlarda Professor Zahid Qaralovun “Heydər Əliyevin Elmi İrsi (nəzəriyyə və təcrübə)” adlı 2 cildlik kitabını mütaliə etdim. Həqiqətən də insan xalqımızın bu cür ziyalı, alim və vətənpərvər xadimlərinin varlığı ilə fəxr edir. Bu qiymətli əsərdən əxz etdiyim bilikləri oxucular ilə bölüşmək istəyirəm ki, bizim də fikirlərimiz ilə üst-üstə düşür. Heydər Əliyev öz uzun və ibrət dolu həyat yolu ilə bizə bir çox nümunələr qoyub gedmişdir. Yəni ümummilli lider nəinki respublikamızın müstəqilliyinin bərpası və bərkiməsi müstəvisində öz boynuna düşən vəzifəni kamil şəkildə yerinə yetirmişdir, habelə özündən sonra gələcək nəsillərə vətənə xidmət və parlaq gələcəyə aparan dəqiq yolları qoyub haqq dünyasına köçmüşdür. Heydər Əliyevin siyasətini bir çox istiqamətdən təhlil etmək olar, amma bizi məqaləmizin mövzusuna uyğun olaraq gənclərlə bağlı fikirləri maraqlandırır.

     Biz ümummilli liderin gənclərin mənəviyyatına aid olan fikirləri ilə daha yaxından tanış olmalıyıq. Heydər Əliyev hesab edirdi ki, əqidəsi və mənəviyyatı olmayan gənclik ölkəni məhvə sürükləyə bilər. Buna görə çıxışları zamanı dəfələrlə vurğulayırdı ki, biz mədəni-mənəvi irsimizi daha dərindən öyrənməli və qiymətləndirməliyik. Prezident olduğu zamanda isə özünün gəbul etdiyi inkişaf programlarında gənclərin mənəvi və intelektual inkişafına çox böyük önəm verirdi.

     Mənəviyyat isə müasir zamanda bir çoxlarının zənn etdiyi kimi sırf qərb etiketinin qaydalarını bilməklə qurtarmır. Ümumiyyətlə biz Qərb mədəniyyətinə integrasiya ideyasına o qədər aludə olduq ki, yüz illərlə formalaşan və özümüzə məxsus olan Şərq, İslam mədəniyyətini unutduq. Təbii ki, biz müasir dünyanın insanı olmalıyıq, amma bir Britaniyalı hər şeydən əvvəl inglis və xristiyan, bir Fransalı hər şeydən əvvəl bir fransız və Avropalı olduğunu bilirsə, biz də hər şeydən əvvəl bir Azərbaycanlı və müsəlman olduğumuzu qəti bilməliyik. Burada söhbət əsla milliyyətçilikdən və ya dini fanatizmdən getmir, söhbət bizim bir xalq kimi, bir mədəniyyət daşıyıcıları kimi dünyada həll olub aradan getməyimizdən gedir.

     Tonlarla çəkilən filmlərdən, kliplərdən, ümümdünya xəbər şirkətlərindən tutmuş bütün populyar və söz sahibi olan KİV-lərə qədər bu gün Qərbin əlində cəmləşmişdir. Və biz də bütün digər dünya xalqları kimi evimizdə oturub peyk antenaları ilə bütün günü ancaq birtəfərli təbliğat maşınına yem oluruq. Bu düzgün ideologiyanın seçilməsi baxımından çox çətin zamanda hər birimizin insani vəzifəsi geniş araşdırma aparmaqdır. Ələxsus sözümüz gənclərə aiddir. Hər hansı bir mədəniyyəti kor-koranə təbliğ etməzdən əvvəl bir öz mədəniyyətimizi araşdıraq. Nə üçün Qərb mədəniyyəti bütün ideoloji təbliğat vasitələri ilə İslam mədəniyyətini və İslam dinini aradan aparmaq üçün bu qədər zəhmət çəkirlər?

     Allah islam Peyğəmbərini bütün ilahi peyğəmbərlərin missiyasını bitirmək vəzifəsi ilə şərəfləndirmişdir. Bu din insanın yaradılış mahiyyətini açıqlayır və insanın hədəfinin “insan” kimi yaşamaqda olduğunu bildirir. Belə ki, Qurani Kərimin bir ayəsində Allah Təala buyurur: “Biz insanı kəramətli yaratdıq”. Yəni Allah Kərimdir, insanı da özünə uyğun olaraq kəramətli yaradıb. Bizim dinimiz ali əxlaqi keyfiyyətləri, dinlər arası tolerantlığı və bütün müsbət xislətləri birləşdirən bir ümumbəşəri mədəniyyət olabiləcək bir əqidədir. Müasir dünya bunu başa düşüb qəbul etməyənə qədər bütün globallaşma səyləri uğursuzluğa məhkumdur.

     Bizim gənclərimiz Heydər Əliyevin azərbaycançılıq məfkürəsini dərindən mənimsəməlidirlər. Belə ki, ümummilli lider dəfələrlə çıxışları zamanı vurğulamışdır ki, bir insan vətəninə, xalqına, yaşadığı cəmiyyətə faydalı olması üçün fəaliyyət sahəsindən asılı olmayaraq mənəviyyatlı olmalıdır. Təbii ki, mənəviyyat sözünü ancaq dini mənada anlamaq düzgün olmazdı. Mənəviyat anlayışı hər bir sahəyə görə dəyişir. Misal üçün bir siyasətçinin mənəviyyatlı olması o deməkdir ki, onun üçün şəxsi mənafeyindən əvvəl dövlətin mənafeyi, ailəsinin güzəranından əvvəl xalqın güzəranı vacibdir. Heydər Əliyev siyasi mənəviyyatın ən bariz nümunəsidir, 1987-ci ilin oktyabr ayında zorla SSRİ rəhbərliyindən uzaqlaşdırılıb təqaüdə göndəriləndə onun Moskvada ailəsi ilə birlikdə yaşadığı mənzildən başqa heç nəyi yox idi, o mənzil də partiyaya məxsus idi və yüksək rütbəli məmurların yalnız istifadəsinə verilirdi. Belə ki, ümummilli liderin Azərbaycana qayıdandan sonra özünə məxsus olan bir mənzili də yox idi və o yaxın qohumlarının evində yaşamağa başlayır.

     Müasir dünya globallaşma bəhanəsi altında müstəqil ölkələri demokratiya quruculuğu pərdəsi ilə istila etməyə çalışan, əslində öz ölkələrində demokratiyadan çox uzaq olan bəzi dövlətlərin meydanına çevrilmişdir. Bu ölkələr global güclərə və regional güclərə bölünüblər. Bizim kimi sahəsi və əhalisinin sayı çox olmayan dövlətlərin bu oyunda aparıcı rola sahib olması mümkün deyil. Amma Heydər Əliyevin dahiyanə yaratdığı balanslaşdırılmış xarici siyasət kursunun cənab prezident İlham Əliyevin mükəmməl tətbiqi nəticəsində biz öz regionumuzda belə bir gücə çevrilmişik ki, heç bir layihə bizim iştirakimız olmadan reallaşa bilməz. Bu bizim bir dövlət kimi gücümüzün sübutudur. Lakin gənclərimizdə siyasi proseslərə qarşı laqeydlik və anlaşılmazlıq var. Buna görə dövlətimizin müstəqilliyini daha da möhkəmləndirmək, işğalda olan torpaqlarımızı qaytarmaq və nəhayət Azərbaycanın düşmənlərinin əlində bir anti-milli alətə çevrilməmək üçün gənclərimizi öz köklərini, dini mədəniyyətlərini və Heydər Əliyevin ictimai-siyasi irsini daha dərindən mənimsəməyə dəvət edirik.

     Bizim bir xalq, bir dövlət olaraq kamilləşməyimiz üçün bütün potensialımız var. Zəngin milli-mədəni irsimiz, görkəmli tarixi şəxsiyyətlərdən ibarət olan nümunələr və Heydər Əliyev kimi böyük siyasi-ictimai mənəviyyat çeşməsi mövcuddur. Gənclərimiz bu çeşmədən doyunca istifadə etməli və təbii ki, o dahi siyasətçinin nümunəsini öz həyatlarına tətbiq etməyə çalışmalıdırlar.